20 năm Nhân Mỹ học đường: Hành trình "lấy tâm nuôi chữ" và sức sống di sản

Sáng 16/11, Lễ kỷ niệm 20 năm thành lập Nhân Mỹ học đường (2005-2025) và Khai mạc Triển lãm Thư pháp Hàn Mặc lần thứ 13 được tổ chức trang trọng tại không gian Di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám, khẳng định tôn chỉ 20 năm Giáo học tương trưởng.

Hiện diện tại sự kiện có TS. Lê Xuân Kiêu - Giám đốc Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu - Quốc Tử Giám; TS. Lê Văn Cường, Phó Trưởng khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQGHN); TS. Đinh Thanh Hiếu, Chủ nhiệm Bộ môn Hán Nôm, Trường ĐHKHXH&NV; PGS.TS Vương Thị Hường, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm (Viện Hàn lâm KHXHVN); PGS.TS Nguyễn Đức Thắng, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Đông Á; TS. Trần Đức Nguyên, Trưởng khoa Di sản Văn hóa, Trường Đại học Văn Hóa Hà Nội; TS. Chu Khánh Linh, Phó Trưởng khoa Văn hóa Du lịch, Trường ĐH Văn Hóa TP. Hồ Chí Minh; ông Nguyễn Đắc Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa Tôn giáo; Ban Chủ nhiệm các câu lạc bộ Hán Nôm, thư pháp, quý thư hữu và đại diện các đơn vị phối hợp.

Về phía NMHĐ có Thượng tọa Thích Hạnh Tùng, Viện chủ Ngọc Quán tự và Thượng tọa Thích Thanh Lương, Viện chủ Thanh Quang tự - Chứng minh Đạo sư Nhân Mỹ học đường; TS. Lê Trung Kiên - Đốc giáo, Trưởng Ban Chỉ đạo Lễ kỷ niệm; Giảng sư, Thư pháp gia Xuân Như Vũ Thanh Tùng - Chủ tịch Hội đồng Điều hành, Trưởng Ban Tổ chức Lễ kỷ niệm; cùng các thành viên Hội đồng Điều hành, Hội đồng Khoa học, Hội đồng Cố vấn, các Ban, Bộ môn, Văn phòng Học đường và học viên các thế hệ.

TRIẾT LÝ “LẤY TÂM NUÔI CHỮ”

Tại Diễn văn khai mạc, Chủ tịch Hội đồng Điều hành Xuân Như Vũ Thanh Tùng, Trưởng Ban Tổ chức Lễ kỷ niệm 20 năm chia sẻ: Thư đơn bút mực học đường vốn do chí hướng chung mà dựng lập. Học đường dần được phát triển lớn mạnh như ngày nay, khơi được nguồn chính học, vun bồi được chính đạo, dựng thành một cơ sở lấy "Giáo học tương trưởng" làm tôn chỉ.

Ý nghĩa "Giáo học tương trưởng" từ xưa đã được các nhà tiên hiền chú trọng. Thầy vì trò mà mở đường cho, trò nhờ thầy mà tấn đức; thầy trò giao cảm, chỉ đạo càng sáng tỏ, học càng tinh thành. Nghĩa ấy sâu xa, hợp với chí hướng học thuật của Học đường, lại phù hợp với đường hướng nuôi dưỡng văn hóa trong thời đổi mới.

20 năm - khoảng thời gian không dài, nhưng đủ để thử thách chí khí ban đầu của những người cùng chung chí hướng, vẫn thẹn với bậc trí giả. Nhưng cũng đủ để ghi dấu bao mối ân tình tôn sư trọng đạo, đồng học tương tri, đồng tâm cầu tiến. Dòng nhân văn chẳng dứt, hương mực chẳng phai mờ, ấy là cái phúc của Học đường, cũng là thành quả của 20 năm thầy trò tận tâm sức.

20 năm qua là nền làm móng. Những năm sắp tới sẽ thêm một chặng đường với NMHĐ. Học đường nay đó, chí học còn đây, người đến rồi đi, học vẫn không rời, thư kia tiếp nối. Xin nguyện cùng các quý thầy Học đường, cùng chư vị môn sinh chọn nơi mát mực, cùng sáng nơi tâm đạo để phong vận của văn hóa nước Nam ta còn mãi nơi thế hệ mai sau.

Theo báo cáo của ThS. Nguyễn Văn Phương, Tổng Thư ký Hội đồng Điều hành, trong 2 thập kỷ hoạt động với tinh thần "Giáo học tương trưởng", NMHĐ đã đạt được nhiều thành tựu ấn tượng về quy mô đào tạo; đội ngũ giảng sư; giảng viên, hoạt động đào tạo, nghiên cứu Hán Nôm, thư pháp; phục dựng nghi lễ truyền thống, lan tỏa các giá trị di sản văn hóa tới cộng đồng; đóng góp, kế thừa, xiển dương nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, với khoảng 4.500 học viên đã được về tìm hiểu, thực hành và phát triển những kỹ năng, phục vụ việc duy trì, phát huy giá trị văn hóa qua các lớp dạy chữ Hán Nôm, thư pháp.

Nhân Mỹ học đường đã được UBND Thành phố Hà Nội tặng Bằng khen vào kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô và 25 năm Hà Nội đón nhận danh hiệu "Thành phố vì hòa bình".

TỪ TÂM HUYẾT ĐẾN THÀNH TỰU 20 NĂM

Gửi lời chúc mừng tới các quý thầy giáo, giảng sư và toàn thể học viên NMHĐ vì những thành tựu bền bỉ, kiên trì trong suốt hai thập kỷ đóng góp cho di sản văn hóa truyền thống và cộng đồng, TS Lê Xuân Kiêu - Giám đốc Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu - Quốc Tử Giám bày tỏ: điều khiến chúng tôi đặc biệt trân trọng là một tổ chức không có trụ sở cố định, không biên chế và không kinh phí thường xuyên, nhưng vẫn tồn tại và phát triển mạnh mẽ suốt 20 năm; đồng thời tạo được sức hút lớn trong cộng đồng, nhất là đối với các bạn trẻ yêu văn hóa truyền thống.

"Tôi từng có cơ hội gặp gỡ học viên của Học đường ở nhiều địa phương, tham dự các hoạt động tại các ngôi chùa - nơi các thầy trụ trì tạo điều kiện cho lớp học. Dù không phải một trường học chính quy, nhưng NMHĐ luôn giữ được môi trường học tập nghiêm cẩn, từ cung cách ứng xử đến tinh thần tôn trọng tri thức. Đây chính là kết quả quan trọng nhất của quá trình giáo dục mà thầy và trò Học đường đã gìn giữ", TS. Lê Xuân Kiêu ghi nhận.

Tại Lễ kỷ niệm, các đại biểu cũng vinh hạnh được nghe những lời sách tấn, đạo từ của Thượng tọa Thích Hạnh Tùng - Viện chủ Ngọc Quán thiền tự, đại diện Chư tôn đức chứng minh đạo sư của NMHĐ: Như quý vị đã biết, Nho học truyền vào Việt Nam gần 2.000 năm, tương đương với lịch sử du nhập của Phật giáo.

Nhờ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, bộ môn Hán Nôm đã dần được phục hồi trong trường đại học, và phong trào học chữ Hán, tìm hiểu di sản ông cha ngày càng phát triển trở lại. Trong 20 năm qua, NMHĐ đã đóng góp một phần quan trọng vào sự phục hưng ấy. Dưới sự dẫn dắt của Đốc giáo Lê Trung Kiên và các giảng sư, ba cơ sở học tại chùa Cót, chùa Nhân Mỹ và chùa Mễ Trì Thượng đã tạo nên môi trường học tập rất sinh động và nghiêm cẩn.

"Tôi đặc biệt ấn tượng khi được biết Học Đường đã đào tạo hơn 4.500 học viên trong 20 năm - một con số rất lớn, thậm chí vượt xa nhiều lớp học Nho học xưa, cho thấy sự lan tỏa mạnh mẽ và ý nghĩa của việc học chữ, học đạo ngày nay.

Với riêng chùa Cót - một vùng đất khoa bảng, nơi từng có những vị đỗ đạt cao và có người giữ chức Tế tửu Quốc Tử Giám, chúng tôi rất vinh dự được đồng hành cùng Học Đường suốt thời gian qua. "Tôi mong rằng các học viên khi học tập tại đây sẽ tiếp nối tinh thần hiếu học của tiền nhân, không nhất thiết để làm quan như xưa, nhưng nhất định phải góp phần truyền bá, gìn giữ và lan tỏa giá trị của Nho đạo trong đời sống hiện đại" - Thượng tọa Thích Hạnh Tùng gửi gắm.

KHẲNG ĐỊNH TÔN CHỈ “GIÁO HỌC TƯƠNG TRƯỞNG”

Thay mặt thầy và trò NMHĐ, Đốc giáo - TS. Lê Trung Kiên gửi lời tri ân sâu sắc, khẳng định hành trình 20 năm của Học đường là minh chứng cho tinh thần "vạn lý chi hành, thủ ư túc hạ" (hành trình vạn dặm bắt đầu từ một bước chân nhỏ).

Đốc giáo NMHĐ chia sẻ, Học đường khai lập không có cơ sở vật chất, không biên chế, không kinh phí, chỉ có lòng nhiệt thành giữ gìn di sản cổ học. Sự tồn tại và phát triển của chúng tôi là nhờ vào sự từ mẫn, nâng đỡ và bố thí của chư vị Thượng tọa trụ trì các cơ sở tự viện như chùa Cót, chùa Nhân Mỹ, chùa Mễ Trì Thượng… Chính sự cưu mang đó đã tạo nền tảng quan trọng để Học đường trưởng thành.

TS. Lê Trung Kiên cũng đặc biệt tri ân các thế hệ giảng sư và giảng viên, những người đã thắp lên tình yêu Hán Nôm và văn hóa truyền thống: “Quý thầy cô, phần lớn là học giả, nghiên cứu viên, đã giảng dạy hoàn toàn bằng tâm huyết cúng dường Pháp, không nhận thù lao, tự soạn giáo trình, không quản ngại mưa gió hay dịch bệnh để đảm bảo lớp học không gián đoạn. Đó không chỉ là trách nhiệm mà là đạo hạnh và tình yêu sâu sắc dành cho sự nghiệp giáo học"; ghi nhận sự đồng hành của mạnh thường quân, thư hữu và các câu lạc bộ đã hỗ trợ về tinh thần, tịnh tài và nhân lực, cùng với sự góp ý chuyên môn và tư vấn định hướng từ các nhà khoa học, viện nghiên cứu, khẳng định niềm tin vào con đường bảo tồn di sản bền vững mà NMHĐ đang theo đuổi.

Cuối cùng, lời tri ân được gửi đến hàng ngàn thế hệ học viên đã tin tưởng và đồng hành cùng Học đường suốt 20 năm qua - dù Học đường hoạt động không trụ sở, không tư cách pháp nhân. Đốc giáo Lê Trung Kiên nhấn mạnh: Chính sự có mặt của quý vị đã làm cho công việc của chúng tôi trở nên ý nghĩa và là động lực để thầy trò kiên trì với phương châm "giáo học tương trưởng".

Đại diện các thế hệ học viên, PGS.TS Nguyễn Minh Hiển gửi lời tri ân sâu sắc đến quý thầy cô và cán bộ NMHĐ. Học viên cũng gửi lời chúc NMHĐ bước sang tuổi 20 sẽ trường tồn, chúc triển lãm Hàn Mặc lần thứ 13 thành công tốt đẹp, đúng với tinh thần của chủ đề triển lãm: "Thư sơn hữu lộ, học hải vô nhai" (Núi có đường cần chuyên cần tìm lối, học không có bờ cần khổ luyện mới tới bến).

Chia sẻ về những trải nghiệm tại Học đường, PGS.TS Nguyễn Minh Hiển nhấn mạnh: "Chúng tôi có trải nghiệm sâu sắc, thiêng liêng và tự hào giữa không gian của mực tàu và giấy, nhận ra rằng Thư pháp không chỉ là nghệ thuật của đường nét mà còn là hành trình tu dưỡng tâm tính, là chiếc cầu nối giữa truyền thống và hiện đại. Ở NMHĐ, thầy không chỉ dạy cách viết mà còn dạy cách sống: lấy tâm để nuôi chữ, lấy chữ để soi tâm”.

Các tiết mục ca trù với lời thơ do giảng sư của NMHĐ biên soạn, được thể hiện tại Lễ kỷ niệm 20 năm thành lập Học đường đã góp thêm niềm hân hoan trong ngày đại lễ kỉ niệm, hướng đến Ngày Hiến chương Nhà giáo Việt Nam 20/11 và Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23/11.

Hát nói: Mừng lễ tế Tiên thánh, Tiên hiền tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám nhân kỷ niệm 20 năm thành lập Nhân Mỹ học đường. Biên soạn: ThS. Nguyễn Quang Duy

Thể hiện: Ca nương: Kim Ngọc | Cầm chầu: ThS. Nguyễn Quang Duy | Kép đàn: Hoàng Khoa

Hát nói: Hạ Nhân Mỹ học đường Hàn Mặc triển. Biên soạn: Dịch giả Châu Hải Đường

Thể hiện: Ca nương: Kim Ngọc | Cầm chầu: Dịch giả Châu Hải Đường | Kép đàn: Hoàng Khoa

Tiết mục văn nghệ mở đầu Lễ kỷ niệm 20 năm Nhân Mỹ học đường do học viên thể hiện

Niềm hân hoan của giảng sư, cán bộ Nhân Mỹ học đường và các vị khách quý trong ngày đại lễ kỷ niệm 20 năm thành lập NMHĐ (2005-2025)

Khai mạc Triển lãm Hàn Mặc lần thứ 13

Nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập, NMHĐ tổ chức Triển lãm Thư pháp Hàn Mặc lần thứ 13, lấy tôn chỉ "Giáo học tương trưởng" làm chủ đề - 4 chữ giản yếu mà hàm nghĩa uyên thâm: thầy lấy đạo mà dẫn trò, trò lễ học mà tiến - ấy là Giáo; trò hỏi mà thầy nghĩ, thầy nói mà trò thông - ấy là Học; thầy trò học tập qua lại, nghĩa lý tự sinh, đạo học tự sáng - ấy là Tương Trưởng.

"Triển lãm năm nay tụ hội 200 tác phẩm của chư vị môn sinh Nhân Mỹ bốn phương, có cả của thầy và trò. Mỗi bức thư pháp đều là kết quả của tháng ngày rèn tập dùi mài, thể hiện chí hướng lập thân, tâm tình dụng đạo, ý vị nghệ học. Hơn nữa, nội dung của văn từ, câu chữ thảy đều là của các bậc tiền nhân lưu danh sử sách nước ta. Ở đó, người xem có thể từ nét bút biết ý chí, từ bố cục mà nghiệm ra tâm tình.

Thư pháp chẳng chỉ dừng lại ở nơi hình đẹp mà trọng ở nơi tâm pháp và học lực, đem đạo lý, đem ý tình mà gửi vào trong từng đường nét, gợi mở cho người xem nhớ đến cái phong nhã của cổ nhân. Hôm nay hữu duyên, nhìn mực mà sẽ thấy ý, xem hình mà sẽ thấy tình, ấy chính là niềm vui của những người thực hành thư đạo, thư nghệ, thư pháp cùng thầy trò NMHĐ" - Thư pháp gia Xuân Như Vũ Thanh Tùng - Chủ tịch Hội đồng Điều hành NMHĐ, cho hay.

Đại biểu cắt băng khai mạc Triển lãm Hàn Mặc 13 chụp ảnh lưu niệm

Quan khách và giảng sư đoàn NMHĐ chụp ảnh lưu niệm

Không gian trưng bày Triển lãm Thư pháp Hàn Mặc lần thứ 13

Thực hiện: Thảo Hương - Hoàng Giang - Chí Hiếu - Tuấn Anh - Anh Tuấn - Hồ Tuấn - Nguyễn Thuận

BAN TRUYỀN THÔNG NHÂN MỸ HỌC ĐƯỜNG |